بیماری سنگ کلیه یکی از دردناک‌ترین اختلالات دستگاه ادراری است که شیوع بسیاری نیز دارد. هر سال، بیش از یک میلیون مورد ابتلا به سنگ کلیه تشخیص داده می‌شود و ۱۰ درصد مردم در برهه‌ای از زندگی خود به سنگ کلیه دچار شده‌اند. خوشبختانه، اکثر سنگ‌های کلیه، بدون هیچ گونه دخالتی، از بدن دفع میشوند. اگر شما هم در زمره مبتلایان به سنگ کلیه هستید اطلاعات این مطلب می‌تواند در تشخیص علائم سنگ کلیه و مشکلات ناشی از آن به شما و پزشک‌تان کمک کند. باید در مورد علائم سنگ کلیه اطلاع داشته باشیم تا بدانیم چه زمانی باید به دنبال درمان برویم.
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه، قطعه‌ای از یک ماده جامد است که به دلیل تجمع موادی که معمولا در ادرار حل میشوند، تشکیل می‌شود.
این ماده جامد، معمولا از کلسیم، اگزالات و فسفات تشکیل می‌شود.
قطر سنگ کلیه می‌تواند فقط چند میلی‌متر یا به اندازه یک سنگ کوچک باشد.
سنگ کلیه در مردان شایع‌تر است اما آمار، نشان دهنده بروز این اختلال در زنان و کودکان نیز هست.
عوامل رژیمی نیز ممکن است در افزایش موارد سنگ کلیه نقش داشته باشند.
معمولا افراد، متوجه علائم سنگ کلیه – مخصوصا سنگ‌های کوچک- نمی‌شوند.
اگر سنگها آن‌قدر کوچک باشند که به راحتی از طریق حالب دفع شوند، فرد متوجه آنها نمی‌شود.
علائم سنگ کلیه
سنگ کلیه فقط یک عامل ندارد.
عوامل متعددی دست به دست هم می‌دهند و باعث ایجاد سنگ کلیه در افراد میشوند.
سنگ کلیه زمانی تشکیل می‌شود که تعادل ترکیبات و برخی مواد معدنی و اسیدها به هم خورده و باعث تجمع مواد کریستالی در ادرار شود.
علائم سنگ کلیه، زمانی تشدید میشوند که سنگ‌های بزرگ‌تر وارد حالب میشوند.
حالب، لوله‌ای است که کلیه را به مثانه وصل میکند. حالب، بافت‌های بسیار حساسی دارد.
زمانی که سنگ کلیه، به اندازه‌ای است که می‌تواند از حالب عبور کند، دیواره حالب را خراش داده و باعث تحریک پذیری و حتی جراحت آن می‌شود.
اگر سنگ، خیلی بزرگ باشد، ممکن است در حالب بماند و مانع از جریان ادرار در کلیه شود. برخی علائم آن، به شرح زیرند:
درد در زمان دفع ادرار
معمول‌ترین علامت سنگ کلیه، درد در زمان دفع ادرار است.
میزان درد در افراد مختلف، متفاوت است. این دردها طبیعی هستند اما در بعضی موارد، بسیار شدید میشوند.
بروز این دردها معمولا گاه به گاه است اما گاهی وقت‌ها بیشتر میشوند.
میزان درد به محل سنگ و بزرگی و کوچکی آن بستگی دارد.
این درد، معمولا با احساس سوزش در هنگام ادرار همراه است.
افرادی که سنگ کلیه دارند، معمولا حس ادرار زیادی دارند، اما ادرار خیلی کمی دفع میکنند.
درد در پایین کمر
درد در قسمت پایینی کمر، یکی از مهم‌ترین علائم سنگ کلیه است.
درد ناشی از سنگ کلیه به محل سنگها بستگی دارد.
این‌که درد در قسمت راست کمر باشد یا قسمت چپ آن به این بستگی دارد که سنگ در کلیه راست قرار دارد یا کلیه چپ.
میزان درد در ابتدا کم است .
اما بعد از گذشت ۲۰-۶۰ دقیقه ممکن است بیشتر شود. معمولا در زمان این درد، افراد قادر به راه رفتن نیستند و تحمل درد برای‌شان بسیار سخت است.
درد در قسمت‌های دیگر
درد سنگ کلیه فقط در کمر ظاهر نمی‌شود. بسته به محل سنگ، درد در قسمت‌های مختلف بدن حس می‌شود.
محل‌های درد، اغلب قسمت وسط کمر، پایین کمر، کشاله ران‌ها و استخوان شرمگاهی در زنان و مردان هستند.
معمولا درد در قسمت پایین کمر شروع می‌شود اگرچه ممکن است بخش‌هایی که گفتیم نیز دچار درد شوند.
وجود خون در ادرار
وجود خون در ادرار که خون ادراری گفته می‌شود، از علائم سنگ کلیه است که به دلیل تحریک مجاری ادراری ایجاد می شود.
سنگی که بزرگ بوده و بافت تیزی داشته باشد، در هنگام عبور از حالب، می‌تواند کانال را تحریک کرده و باعث خونریزی در دیواره‌ها شود.
خون با ادرار ترکیب شده و ادرار، رنگ قرمز یا قهوه‌ای می‌گیرد.
اگر متوجه چنین علامتی شدید، فورا برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
تکرر ادرار
سنگ‌های کلیه که در مثانه هستند، علائم سنگ مثانه را ایجاد کرده و احساس تکرر ادرار به فرد دست می‌دهد.
این مسئله زمانی اتفاق می‌افتد که سنگ‌های مثانه آن‌قدر بزرگ هستند که مثانه را تحریک کرده و باعث ادرار میشوند.
باید این علائم را از علائم دیابت تشخیص داد. در سنگ مثانه، تعداد دفعات دفع ادرار افزایش می‌یابد اما ادرار کمی دفع می شود.
در افراد دیابتی، تکرر ادرار وجود دارد اما میزان ادرار زیاد است.
علاوه بر افزایش تعداد دفعات ادرار، سنگ‌های کلیه که در مثانه هستند، باعث میشوند فرد، دائما احساس دفع ادرار داشته باشد.
این حس معمولا ناگهانی به وجود می‌آید و فرد را مجبور به دستشویی رفتن میکند، حتی اگر میزان ادرار خیلی کم باشد.
عفونت مجاری ادراری
زمانی که سنگ کلیه، مدت زیادی، یکی از حالب‌ها را مسدود کند، علائم سنگ مثانه بروز میکند.
به دلیل بسته شدن مجرای ادرار توسط سنگ (سنگی را در شلنگ آب تصور کنید) ادرار، به راحتی بیرون نمی‌آید.
این باعث می‌شود، ادرار برای مدت زیادی در مجرای ادراری باقی بماند.
ادرار وسیله دفع باکتری است از این رو به سادگی می‌تواند باعث عفونت شود.
عفونت مجرای ادرای علائمی مانند حس سوزش در هنگام ادرار، حس دائمی ادرار داشتن، ادرار مکرر اما کم، تب، کمر درد و ادرار خونی دارد.
تب
علامت دیگر سنگ کلیه ، تب است. تب، واکنش طبیعی بدن به ورود میکروب‌ها/میکروارگانیزم‌هاست.
بیماری سنگ مجاری ادراری فبریل (دارای تب) به دلیل وجود التهاب در مجاری ادراری ایجاد می‌شود.
که باعث بالا رفتن دمای بدن بیمار می‌شود.
وجود تب، نشانه وجود عفونت است، بنابراین باید به پزشک مراجعه کنید.
تا برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند که با باکتری عامل عفونت مبارزه میکند.
تهوع و استفراغ
بیماری سنگ مجاری ادراری، معمولا بر دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد.
این بیماری، باعث حس نفخ و پر بودن شکم شده که به تهوع یا استفراغ منجر می‌شود.
زیرا سنگ‌های مجاری ادراری در نزدیکی دستگاه گوارش هستند.
خستگی جسمی
خستگی جسمی، یکی از علائم سنگ کلیه است.
افرادی که به این مشکل دچارند معمولا احساس سستی، خستگی و ضعف دارند.
اشتها و توانایی انجام فعالیت نیز کاهش می‌یابد.
ورم پا
به دلیل تجمع آب اضافی در پا، پاها ورم میکنند.
به علاوه، در بیماری کلیوی، سطح پروتئین خون نیز کاهش یافته که باعث تورم پاها می‌شود.
تیرگی پوست
یکی از علائم سنگ کلیه، تیره‌تر شدن پوست است. پوست، تیره و بی‌طراوات می‌شود و شادابی ندارد.
دلیل این مسئله، تجمع مواد اضافی است که کلیه نمی‌تواند از طریق ادرار دفع کند.
برعکس، رنگ پریدگی پوست، علامت بیماری مزمن کلیه است.
این رنگ پریدگی به دلیل کم خونی ناشی از مشکل مزمن کلیوی به وجود می‌آید.
کم خونی یا کمبود سلول‌های قرمز خون، باعث بی‌رنگ شدن پوست می‌شود.
علائم سنگ کلیه در زنان
علائم سنگ کلیه در زنان به راحتی قابل تشخیص نیستند زیرا درد قسمت پایین شکم در زنان معمولا نادیده گرفته می شود.
علائمی که می‌توانند نشانه وجود سنگ‌های کریستال-شکل باشند را در این‌جا آورده ایم:
تهوع و تب و لرز
برخی زن‌ها تهوع، استفراغ، تب و لرز بالا که ناشی از عفونت کلیه است را تجربه میکنند.
تغییر رنگ ادرار
رنگ ادرار، صورتی یا قرمز می‌شود زیرا خون وارد ادرار شده است.
تکرر ادرار و حس سوزش در زمان ادرار نیز ایجاد می‌شود. این علائم، نشانه وجود سنگ کلیه در زنان است.
دردهای شکمی
علائم رایج و اولیه سنگ کلیه، دردهای شکمی، دردی که به قسمت زیر شکم می‌رسد و شبیه به درد ناشی از نارسایی کلیوی است، هستند.
حس خارش شدید
زمانی که کلیه‌ها عملکرد درستی ندارند، می‌توانند باعث تجمع مواد اضافی در بدن شود. این مسئله باعث ایجاد حس شدید خارش در شما می‌شود. ممکن است خارش آن قدر ادامه پیدا کند که به جراحت و خونریزی بینجامد. علائم سنگ کلیه در زنان معمولا در دست‌ها، زانو یا کمر و حتی دیگر بخش‌های بدن هم احساس می‌شود. بنابراین، اگر دائما احساس خارش دارید، به پزشک مراجعه کنید.
تنگی نفس
علائم دیگر، تنگی نفس یا دشواری در تنفس هستند. عملکرد نادرست کلیه‌ها باعث تجمع مایع در بدن می‌شود. این مایع می‌تواند در ریه‌ها نیز جمع شود که در این صورت شما به تنگی نفس یا دشواری در تنفس دچار می‌شوید. نبود سلول‌های قرمز خون کافی که مسئولیت اکسیژن‌رسانی دارند، باعث کمبود اکسیژن بدن و سختی در تنفس می‌شود.
لرز
سنگ کلیه در زنان با حس سرما و لرز در بدن مشخص می‌شود.
این مسئله به دلیل اختلالات کلیوی ایجاد می‌شود.
اختلالات کلیه می‌توانند باعث کم خونی یا کمبود سلول‌های قرمز خون شوند.
کم خونی، باعث سرد شدن بدن می‌شود. در برخی موارد بیماری کلیوی، افراد مبتلا، دچار حس سرما و لرز در نیمه‌های شب میشوند.
بنابراین اگر در زمان‌هایی که هوا خیلی سرد نیست، حس سرما و لرز دارید، به پزشک مراجعه کنید.
سرگیجه و مشکل در تمرکز
همان‌گونه که در مورد قبلی گفته شد.
یکی از علائم بیماری کلیوی در زنان کم خونی است که می‌تواند باعث حس سرما در نیمه شب شود.
کم خونی علاوه بر سرما، می‌تواند باعث شود که اکسیژن کافی به مغز افراد مبتلا به مشکل کلیوی نرسد.
همین مسئله باعث می‌شود افراد مبتلا به بیماری کلیوی، حس سرگیجه داشته و در زمان فعالیت نتوانند تمرکز کنند.
سرگیجه شدید می‌تواند باعث افتادن یا عدم تعادل در راه رفتن شود.
حس درد در اطراف کمر
علائم احتمالی سنگ کلیه در زنان، بسیار مورد بحث قرار گرفته و تقریبا تمام افراد با آنها آشنایی دارند.
اختلال یا درد کلیه باعث حس کمردرد در افراد می‌شود.
این وضعیت، یکی از علائم سنگ کلیه در زنان است که معمولا به دلیل گیر افتادن سنگ در حالب ایجاد می شود.
همین، باعث درد می‌شود.
در ابتدا حس درد، گاه به گاه است اما هرچه مشکل کلیوی بیشتر و طولانی‌تر شود، تعداد دفعات درد بیشتر شده و بیشتر طول می‌کشد.
اختلالات هورمونی
اختلالاتی که کلیه را تحت تاثیر قرا می‌دهند، باعث میشوند کلیه نتواند در تولید هورمون‌ها عملکرد درستی داشته باشد.
در نتیجه، هورمون فشار خون افزایش یافته و تولید هورمون‌های دیگر کاهش می‌یابد.
همین باعث می‌شود بیماران کلیوی- مردان و زنان- به خستگی، کم خونی یا کمبود سلول‌های خونی و پوکی استخوان دچار شوند.
عوامل احتمالی ایجاد سنگ کلیه
عواملی که می‌توانند احتمال بروز سنگ کلیه را افزایش دهند را در این‌جا آورده‌ایم:
– مردان ۴۰ سال به بالا با سابقه خانوادگی در سنگ کلیه. اگرچه سنگ کلیه در زنان و در سنین مختلف نیز رخ می‌دهد.
– مصرف همیشگی خوراکی‌های سرشار از پروتئین، سدیم و قند
– چاقی و کم آبی بدن
– مشکلات دیگر مانند سیستینوریا و عفونت‌های مجاری ادراری
کارهایی که افراد مبتلا به سنگ کلیه باید انجام دهند:
ورزش منظم در درمان سنگ کلیه
ورزش برای سلامتی و تناسب اندام مهم است. برای درمان طبیعی سنگ کلیه باید فعالیت داشته باشید.
ورزش، قوی‌ترین داروست که خطری هم ندارد. ورزش‌های زیادی را می‌توان برای درمان سنگ کلیه انجام داد. دویدن و ژیمناستیک کافی هستند.
آب کافی
آب، مهم‌ترین چیز در جلوگیری از سنگ کلیه است.
افراد باید در روز حدود ۲.۵ لیتر ادرار داشته باشند، بنابراین باید بیش از این مقدار آب بنوشند.
میوه‌های مفید برای سنگ کلیه
خوردن میوه به دلیل تامین فیبر مورد نیاز بدن اهمیت دارد که به گوارش مناسب کمک میکند.
میوه‌هایی مانند هندوانه، سیب، ملون و گیلاس بخورید. این میوه ها، سنگ کلیه را به صورت طبیعی درمان میکند.
این کار، درست مانند آب خوردن- به حل مشکل سنگ کلیه کمک میکند.
کاهش مصرف شکلات و شیر
شکلات و شیر ، اگزالات دارند که باید از آنها پرهیز کنید.
اگزالات، در کنار کلسیم می‌تواند کریستال‌های عامل سنگ کلیه را بسازد.
بنابراین، بیماران مبتلا به سنگ کلیه باید خوراکی‌های حاوی اگزالات را کاهش داده یا از آنها پرهیز کنند.
علاوه بر شیر و شکلات، اسفناج، توت فرنگی، گندم، غلات و چای نیز اگزالات دارند.
مصرف کلسیم در درمان سنگ کلیه
معمولا بدن بیشتر از حد نیاز خود، کلسیم جذب نمی‌کند.
بیماران مبتلا به سنگ کلیه باید مصرف کلسیم – مردان حدود ۸۰۰ میلی‌گرم در روز و زنان ۱۲۰۰ میلی‌گرم- را محدود کنند.
مصرف ویتامین c در درمان سنگ کلیه
یکی از متابولیسم‌های ویتامین C، اگزالات است.
چون اگزالات می‌تواند باعث تشکیل کریستال شود، بنابراین افراد مبتلا به سنگ کلیه باید مصرف ویتامین C خود را محدود کنند.
نمک و پروتئین گیاهی در درمان سنگ کلیه
این می‌تواند مقدار کلسیم آزاد شده در کلیه‌ها را کاهش دهد.
بنابراین، اگر سنگ از کلسیم تشکیل شده باشد، مصرف نمک سدیم باید تا ۲۵۰۰-۳۵۰۰ میلی‌گرم در روز محدود شود.
مصرف فیبر غیرحل شدنی در درمان سنگ کلیه
در برخی موارد، فیبر غیر حل شدنی موجود در گندم و برنج می‌تواند میزان کلسیم در ادرار را کاهش دهد.
فیبر، در روده به کلسیم می‌چسبد و بنابراین از طریق کلیه دفع نمی‌شود.
رژیم غذایی افراد مبتلا به سنگ کلیه
برای کاهش احتمال تشکیل دوباره سنگ کلیه، بیمار باید از برخی از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها پرهیز کنند.
این افراد باید از غذاهایی مانند گوشت قرمز، ماهی دریا که کلسترول بالایی دارد، لبنیات، چربی‌های اشباع و خوراکی‌های سرخ شده پرهیز کنند.
برای نوشیدنی‌ها
باید از خوردن نوشیدنی‌های خیلی شیرین، کافئین و از همه مهم‌تر نوشیدنی‌های الکلی پرهیز شود.
اگر این مسائل رعایت شوند، می‌توان در بسیاری از موارد از سنگ کلیه جلوگیری کرد.
درمان سنگ کلیه
کمک گرفتن از طب هومیوپاتی که براحتی می توان سنگ را دفع واز عوارض بعدی آن جلوگیری کرد.
البته تا قبل از بزرگ شدگی به اندازه توپ گلف.
راههای کمک به تشخیص نوع سنگ
– هنگام ادرار کردن از کاغذ صافی یا گاز استفاده کنید تا دفع سنگ مشخص شود؛ یا داخل یک ظرف شیشه‌ای ادرار کرده، وجود سنگ را بررسی کرده و در صورت وجود آن را جدا کرده، ادرار را دور بریزید. برای مشخص شدن ترکیب سنگ، آن را نزد پزشک ببرید.
– بررس‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش کامل ادرار و کشت ادرا، عکس شکم، سونوگرافی کلیه، سی‌تی‌اسکن، و اُروگرافی وریدی (روشی برای بررسی کلیه‌ها و مجاری ادرار با تزریق یک داروی قابل شناسایی توسط اشعه ایکس به داخل جریان خون)
– در صورت وجود سنگ کوچک منفرد بدون عارضه انسداد و عفونت ممکن است به درمان خاصی نیاز نباشد.
اندازه سنگ
– در مورد سنگ‌های بزرگتری که خودبه‌خود دفع نشده و باعث ایجاد عوراض، عفونت یا درد شدید شده‌اند اقدامات درمانی به منظور حذف آنها لازم است.
روش‌های مختلف درمانی در این زمینه عبارتند از:
حل کردن سنگ به طریق شیمیایی
در آوردن سنگ با آندوسکوپ
خارج کردن سنگ از طریق پوست
سنگ شکنی با کمک امواج ماوراء صوت از خارج بدن [ESWL]
، و به ندرت جراحی باز.
سایر رویکردهای درمانی جدید طب سنتی ایران و هوموپاتی میباشد.
– سنگ‌های ناشی از بالا بودن میزان کلسیم بدن ممکن است نیازمند برداشت جراحی بافت پاراتیرویید غیرطبیعی باشند.
داروها در درمان سنگ کلیه
بهترین داروها را از طب هومیوپاتی کمک بگیرید .
زیرا سنگ ها را خرد و ریز کرده و دفع انرا راحت و بدون درد میکند.
حداقل عوارض داروهای شیمیایی و پزشکی رایج یا غربی را ندارند.
داروهای هومیوپاتی در درمان سنگ کلیه
با توجه به محل سنگ و چپ یا راست بودن آن متفاوت است .
پزشک هومیوپات با توجه به علائم بیمار و شرح سونوگرافی داروی مناسب را انتخاب و تجویز میکند.
که با رعایت دستورات و مصرف دارو و اندازه سنگ طی دوره کوتاهی سنگها نرم و دفع میشوند.
نکات قابل توجه در درمان سنگ کلیه
با استفاده از داروهای هومیوپاتی امکان عود سنگ کلیه نیز به شدت کاهش می یابد.
بسته به نوع سنگ (سنگ‌های حاوی کلسیم، استروایت، سیستینی، اسیداوریکی یا سایر ترکیبات) داروهایی به منظور متوقف کردن رشد سنگ‌های موجود یا تشکیل سنگ‌های جدید ممکن است تجویز شود. این نوع درمان مستلزم برنامه طولانی مدت بوده و پایبندی بیمار به اجرای آن در موفقیت آن مهم است.
مسکن‌ها
داروهای هومیوپاتی برای تسکین درد سریع تر و موثرتر از مورفین و بدون عوارض مورفین عمل میکنند.
داروهای ضداسپاسم برای شل کردن عضلات حالب و کمک به دفع سنگ
بسته به نوع سنگ (سنگ‌های حاوی کلسیم، استروایت، سیستینی، اسیداوریکی یا سایر ترکیبات) داروهایی به منظور متوقف کردن رشد سنگ‌های موجود یا تشکیل سنگ‌های جدید ممکن است تجویز شود.
این نوع درمان مستلزم برنامه طولانی مدت بوده و پایبندی بیمار به اجرای آن در موفقیت آن مهم است.
فعالیت در درمان سنگ کلیه
اگر شما از ابتلای خود به سنگ کلیه مطلع هستید از موقعیت‌هایی که در آنها بروز درد شدید ممکن است خطر آفرین باشد.
نظیر بالارفتن از نردبان و کار برروی پشت‌بام یا داربست دوری کنید.
طی حمله سنگ کلیه تا حد امکان به فعالیت‌های طبیعی خود ادامه دهید.
در بستر نمانید چرا که فعالیت به دفع سنگ کمک میکند.
رژیم غذایی در درمان سنگ کلیه
اگر نوع سنگ کلسیمی یا فسفری باشد، از مصرف فرآورده‌های لبنی، شکلات و نارگیل خودداری کنید.
اگر نوع سنگ فسفاته باشد، رژیم غذایی حاوی اسیدها به اسیدی نگه‌داشتن مختصر ادرار کمک میکند.
اگر نوع سنگ، اسیداوریکی یا سیستینی باشد، رژیم غذایی حاوی مواد قلیایی به قلیایی نگه‌داشتن مختصر ادرار کمک میکند.
در مورد همه انواع سنگ، نوشیدن روزانه حداقل 13 لیوان مایعات (و بیشتر از همه آب خالص) ضروری است
رژیم غذایی کم‌چربی و پرفیبر نیز توصیه می‌گردد
دیدگاه خود را درج کنید