یماری سالَک یا لیشمانیوز پوستی شایع‌ترین نوع بیماری پوستی لیشمانیاز است که بر اثر گزش جنس ماده نوعی پشه خاکی به انسان منتقل میشود. عامل این بیماری انگلی به نام لیشمانیا است.
سالک در کشورهای گرمسیری از جمله چین، سوریه، عربستان سعودی ، عراق، ایران، فلسطین، قفقاز و جنوب‌شرقی روسیه، پاکستان، افغانستان و هند شایع است.
[۲] سالانه ۱۹ هزار مورد ابتلا به سالک در ایران ثبت میشود .سه هزار مورد آن مربوط به استان فارس است.[۳[
انواع
سالک یک بیماری پوستی طولانی مدت است .
عامل ان نوعی آغازی است و ناقل ان پشهٔ خاکی است.
که گاهی همراه بادرد (خود زخم) است که به دو شکل زیر وجود دارد:
نوع شهری یا سالک خشک
حدود ۲ تا ۸ ماه پس از گزش، ورم سرخ رنگ و بدون درد در محل گزش پیدا میشود.
کم‌کم بزرگ و زخمی میشود. اندازه زخم چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر می‌باشد.
که معمولاً در مناطق باز بدن مانند صورت، دست و پا دیده میشود.
ضایعه به آهستگی و طی مدت ۶ ماه تا یک سال بهبود می‌یابد .
که درصورت عدم درمان مناسب، در محل زخم یک جوشگاه فرورفته و دائمی باقی می‌ماند .
که به زیبایی لطمه می‌زند. مخزن بیماری در نوع شهری انسان است .
و سگ نیز به‌طور اتفاقی مبتلا و می‌تواند به عنوان مخزن عمل نماید.
نوع روستایی یا سالک مرطوب
چند هفته پس از گزش پشه زخم‌ها در نقاط باز بدن که مورد گزش قرار گرفته‌اند پیدا میشود.
ضایعات معمولاً ترشح دار و مرطوب هستند. معمولاً پس از ۶–۴ ماه بهبود می‌یابند.
و از خود جوشگاه آثار پوستی پایدار و نامناسبی به جا می‌گذارند.
مخزن اصلی بیماری سالک روستایی برخی انواع جوندگان هستند .
که مهم‌ترین آنان در ایران جربیل بزرگ (رومبومیس اوپیموس) است.
جوندگان دیگری نیز به عنوان مخزن لیشمانیوز جلدی نوع روستایی در ایران مورد بررسی و تأیید قرار گرفته‌اند .
که از آن جمله جرد لیبیایی (مریونس لیبیکوس) در شهرستان نطنز استان اصفهان، جرد صحرایی هندی (مریونس هوریانه) در سیستان و بلوچستان و جربیل هندی (تاترا ایندیکا) در خوزستان را می‌توان نام برد.[۴]
انگل لیشمانیوز در فرم آماسیتگوت در بدن میزبان مهره دار مثل انسان و حیوان قرار دارد .
و اغلب در داخل ماکروفاژها یعنی سلولهای بیگانه خوار زندگی میکند.
پشه خاکی جنس ماده خونخوار است و با مکیدن خون این انگل را می‌بلعد.
سپس با نیش زدن پشه خاکی ماده آلوده این انگل به انسان یا حیوان سالم منتقل شده و باعث بروز زخم سالک می‌گردد.
روش‌های پیشگیری
هنگام خوابیدن در فضای آزاد از پشه بند استفاده شود. روی درها و پنجره‌های ورودی تورهای بسیار ریز نصب شود. از نگهداری دام و طیور در منازل خودداری شود. از انباشتن و ریختن خاکروبه و نخالهٔ ساختمانی زباله و کودهای حیوانی در مناطق مسکونی اجتناب شود. بهسازی محیط و ترمیم محل استراحت و رشد و تکثیر پشه (شکاف دیوارها) بطور دقیق و صحیح صورت پذیرد. از رها شدن فاضلاب‌ها در معابر خودداری گردد. جمع‌آوری و درمان سگ‌های ولگرد و مبارزه با جوندگان به روش صحیح. برای درمان آن فریز کردن ویاتزریق آمپول گلوکانتین توصیه میشود.
مدت درمان
درمان سالک و طب رایج
در مواجهه با این بیماری اخیراً تحقیقات کاملتری توسط پزشکان صورت گرفته‌است و در صورتی که به موقع نسبت به درمان آن اقدام شود ظرف مدت ۲ الی ۳ هفته بهبودی حاصل خواهد شد .
البته نکته مورد توجه در درمان این بیماری جلوگیری از انتقال آن به دیگر نواحی بدن است.
روش های مختلفی برای درمان وجود دارند.
در بیماری هایی با میزان آسیب محدود معمولا از تزریق آمپول هایی به اسم «گلوکانتیم» استفاده می شود.
اما در مواردی که ضایعات به میزان بیشتری باشند، نیاز به تزریق سیستماتیک یا نسخه خوراکی یا حتی جراحی نیز است.
به تبع اگر شدت بزرگی ضایعه زیادی باشد، دوره درمان و تزریق ها طولانی خواهند شد.
اگر افراد دنبال درمان نروند، چه اتفاقی می افتد؟
– این بیماری به هر حال خود به خود خواب می شود ولی ممکن است بین 6 ماه تا 1 سال طول بکشد.
اما اگر منتظر درمان خود به خودی شوید، جای زخم بدشکلی برای همیشه روی پوست باقی می ماند.
متاسفانه معمولا ضایعه ها روی نواحی باز بدن مانند صورت و دست ها دیده می شوند.
بنابراین باید این بیماری هر چه زودتر درمان شود تا کمترین آثار باقی بماند.
در نوع شهری گاهی منبع انتقال انسان است و درمان سریع کمک می کند عامل بیماری زا از انسانی به انسان دیگر شیوع پیدا نکند.
درمان سالک با قطره گیاهی
داروهای گیاهی متعدد وجود دارد ولی بنده با قطره گیاهی که توسط یک کارشناس دارو گیاهی درست شده که بصورت موضعی روی زخم مالیده میشود و مکرر تجربه شده و زخم سالک معمولا طی یک ماه درمان میشود و هیچ جای اسکار باقی نمی ماند.
حتی درمواردی زخم بزرگ باشد و یا از نوع مقاوم طی دوره ای طولانیتر درمان میشود.
بدون جای اسکار(جای جوشگاه زخم).و اینک بیمار کمتر هزینه میکند و لازم نیست درد تزریقهای مکرر را تحمل کند.
دیدگاه خود را درج کنید